گیاه انقوزه (انجدان)
انقوزه یا انجدان، شیرابه ای قهوه ای رنگ است که از گیاه آنگوزاكما که بومی نواحی جنوبی ایران است بدست می آید. این شیرابه که به دو نوع شیرین و تلخ وجود دارد. همچنین بوئی بسیار تند و بد، شبیه به بوی سیر و رنگ شیری تا قهوه ای تیره دارد. گیاه آنگوزاكما ریشه ای گوشتدار و ضخیم و ساقه ای قوی و خشن دارد. برگهای آن در سطح زمین گسترده و عموما تعداد زیادی انشعاب دارد. میوه آن نیز به شکل بیضوی مسطح و دارای بال مشخص است .
گیاه انقوزه با نام علمی : Ferula assa - foetida L از تیره چتریان (Umbelliferae) معروف است.
طبع انقوزه (انجدان)
طبع انقوزه گرم و تند است.
طرز تهیه انقوزه (انجدان)
برای بدست آوردن انقوزه (انجدان) به دو صورت عمل می کنند:
- قسمتهایی از ساقه و یا ساقه نزدیک به یقه گیاه را شکاف عمودی ایجاد می کنند و بدین صورت شیرابه گیاه خارج شده بر روی گیاه یا داخل گودی که پای گیاه حفر شده است جمع می گردد و نوع مرغوب انقوزه و از نوع شیرین یا اشکی است .
- گیاه را از محل يقه قطع مینمایند. لذا شیرابه گیاه با سرعت خارج شده و در گودال حفر شده پای گیاه جمع میگردد. پس از چند روز مجددا یک ورقه از ریشه را جدا می کنند و باز هم صمغ گیاه خارج میگردد و این عمل را تا چند مرتبه تکرار می کنند. برداشت نوبتهای اول که رنگی روشن دارد نوع شیرین یا اشکی (تصویر بالا) و برداشتهای نوبتهای بعدی که رنگی تیره دارد نوع آنقوزه تلخ (تصویر پایین) بحساب می آید که ارزشی کمتر از نوع شیرین دارد.
هر دو مورد از اقلام صادراتی مهم ایران است.
خواص انقوزه (انجدان) در طب سنتی
خواص انقوزه (انجدان) در طب سنتی عبارت است از:
- انقوزه یا انجدان بعنوان برطرف کننده انگلهای روده ای و بادشکن و خلط آور مصرف سنتی دارد.
- بصورت خوراکی برای درمان قولنج و شکم درد کودک استفاده می شود.
- برای درمان تشنج سه بار در ماه باندازه یک قاشق چایخوری خورده می شود.
- انجدان یا انقوزه با سرکه غذا را لطافت می دهد و آن را لذت بخش و تسریع در هضم می کند.
